Thursday, 15 October 2015

Pidarta Bali



Antuk Ibu guru miwah sawitra titiang sami sane wangiang lan asihin tiang, sadurung titiang ngalanturang atur, kapartama ngiring iraga sareng sami nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning pasuecan Ida, iraga prasida matemu ring genah tur galahe sane becik puniki. Sadurung tiang ngebaktayang pidarta sane mamurda “Budaya Mebasa Bali”, ngiring iraga melarapan antuk ngancarang panganjali umat
            “OM SWASTIASTU”
            Iraga dados jatma ring bali puiki madue basa pokok, inggih punika basa bali, sane sampun kawéntenan saking lami pisan. Yening kapaparang antuk undagannyané, basa bali kepah dados tiga, inggih punika;
- Kapertama Basa Bali Kuno utawi Bali Aga
- Kaping kalih Basa Bali Tengahan utawi Bali Kawi
- Lan kaping tiga Basa Bali Kepara utawi Bali Baru, basa bali sané anggen iraga mangkin.
Yaning nganutin genahnyané, basa bali punika kapaparang dados kalih dialék, inggih punika, dialék Bali Aga utawi dialék pegunungan lan dialék Bali Dataran utawi dialék lumrah. Soang-soang dialek punika madué ciri sané matiosan.
Madasar antuk wangsa lan linggih, basa Bali madué anggah-ungguhing basa. Anggah-ungguhing basa puniki nganutin wangsa utawi kasta para janané. Nganutin anggah-ungguhing basa, basa Bali kapérang antuk tiga, ingih punkia:
 - Basa Bali Alus
- Basa Bali Madia
- Lan Basa Bali Kasar.
Nanging ring warsane sekadi mangkin, sane sampun kakeni antuk globalisasi, rimangkin akeh wenten jatma bali sane ngeraos ngangge basa Indonesia lan basa pergaulan sakadi mangkin, napimalih anom  anome mangkin. Sayan sue sayan ngidikang anak sane ngangge basa bali antuk mabebaosan. Iraga idup ring Bali puniki sampun embas antuk setata jagi miara tetamian saking leluhur iragane, nenten tios sane marupa warisan budaya lan bahasa kalih sastra kawi sane dahat kasumbung. Punika ngawinang antuk ngwerdiang lan nglimbakang basa baline, iraga sareng sami, para anom – anome mangda mangkin sayan seneng melajahin basa bali.
Inggih sawitran tiang sareng sami, sampun akeh jalaran sane kalaksanayang olih pamrintah minakadi ngranjingang basa Bali ring pendidikan formal, taler nglaksanayang Utsawa Dharma Gita sane taler marupa utsaha saking pamrintah antuk nguratiang basa baline. Yening sekadi asapunika utsaha pamrintah antuk ngrajegang basa baline, iraga dados panjak Bali patut eling teken kawigunan lan kabecikan basa baline.
            Sawitran tiang sareng sinamian, wantah aspunika prasida babaosan sane atur titiag. Ngiring mangkin iraga sareng sami melajahang basa baline mangda iraga dados anak Bali uning antuk mebaosan Bali, lan mangda basa Baline puniki setata ajeg ring jagate puniki. Prada wenten atur sane ten munggah ring kayun ida dane sareng sinamian, lunggrayag tiang nunas geng rna sinampura.
Makawasananing atur titian ngaturag Parama Santhi
Om Santhi Santhi Santhi Om”

No comments:

Post a Comment